Πέτρα – Λιθίαση Ουρητήρα

Η πέτρα στον ουρητήρα ή αλλιώς λιθίαση ουρητήρα είναι μια πάθηση που μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο, αλλά και σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΥΡΗΤΗΡΑΣ;

Ο ουρητήρας δεν είναι τίποτα άλλο από τον σωλήνα, μέσω του οποίου διέρχονται τα ούρα από τους νεφρούς προς την ουροδόχο κύστη, όπου και αποθηκεύονται.

Η πέτρα κατά την κάθοδό της, παρασύρεται από τα ούρα, ώστε να ‘πέσει’ στην ουροδόχο κύστη και στην συνέχεια να αποβληθεί από το σώμα. Στην πορεία της όμως, ενδέχεται να συναντήσει ένα πιο στενό σημείο του ουρητήρα, με αποτέλεσμα να σφηνώσει σε εκείνο το σημείο και να σταματήσει.

Αυτό θα έχει σαν συνέπεια το φράξιμο του ουρητήρα, αλλά και την διακοπή της ροής των ούρων.

Εκτός από τους έντονους πόνους, μπορεί να επηρεαστεί και η λειτουργία των νεφρών, γεγονός που οφείλεται στην διακοπή της ροής των ούρων.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟΝ ΝΕΦΡΟ;

Επειδή τα ούρα δεν μπορούν να περάσουν και έχει διακοπεί η ροή τους, ο νεφρός αρχίζει να διογκώνεται. Το αποτέλεσμα είναι να συσσωρεύονται τα ούρα μέσα στον νεφρό, ο οποίος διαστέλλεται προοδευτικά. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως «υδρονέφρωση».

Ο νεφρός, αντιμέτωπος με αυτή την κατάσταση, σταδιακά μειώνει την παραγωγή των ούρων και αν δεν απελευθερωθεί η ροή των ούρων στον ουρητήρα, η παραγωγή των ούρων θα διακοπεί εντελώς και οι νεφροί θα πάψουν να λειτουργούν.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΣΤΟΝ ΟΥΡΗΤΗΡΑ;

  • Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο κολικός νεφρού (έντονος πόνος στους νεφρούς, που μπορεί να αντανακλά στην κοιλιά, στην κύστη ή στα γεννητικά όργανα)
  • Αιματουρία (η οποία συνήθως δεν φαίνεται κατά την ούρηση, καθώς είναι μικροσκοπική)

Αν συνυπάρχει με μια άλλη πάθηση (π.χ ουρολοίμωξη), μπορεί να προκαλέσει:

  • Ρίγος
  • Πυρετό
  • Κόπωση
  • Ενόχληση κατά την ούρηση

ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΟΜΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΙ ΑΛΛΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

  • Όταν η λιθίαση παρουσιάζεται στο ανώτερο τμήμα του ουρητήρα, αντανακλαστικά μπορεί να προκαλείται ευαισθησία στους όρχεις.
  • Όταν η λιθίαση παρουσιάζεται στο μέσο τμήμα του ουρητήρα, εμφανίζονται συμπτώματα σε εκείνο το σημείο της κοιλιάς.
  • Όταν η λιθίαση παρουσιάζεται στο κατώτερο τμήμα του ουρητήρα, τότε μπορεί να εμφανίζονται συμπτώματα όπως συχνουρία, αίσθημα για ούρηση χωρίς να βγαίνουν ούρα και πόνος κατά την ούρηση.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΣΤΟΝ ΟΥΡΗΤΗΡΑ;

  • Φύλο – Η πέτρα στον ουρητήρα παρουσιάζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες
  • Ηλικία – Η πιο συχνή ηλικία εμφάνισης είναι στις ηλικίες 20-50 χρονών
  • Γενετικοί παράγοντες – Το οικογενειακό ιστορικό είναι ένας παράγοντας που αυξάνει τις πιθανότητες σχηματισμού πέτρας
  • Επάγγελμα – Τα επαγγέλματα που συνδέονται με μειωμένη σωματική δραστηριότητα και κινητικότητα (πχ δουλειά γραφείου) εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες σχηματισμού πέτρας
  • Διατροφικές συνήθειες – Η αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης και λίπους, συμβάλλει στην αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης
  • Εποχή – Η αυξημένη θερμοκρασία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και η αφυδάτωση που την συνοδεύει είναι ένας παράγοντας που αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης
  • Έλλειψη νερού – Η ημερήσια πρόσληψη που είναι μικρότερη από 8 ποτήρια νερό, προδιαθέτει στον σχηματισμό της πέτρας
  • Συχνές ουρολοιμώξεις – Συγκεκριμένα μικρόβια που οδηγούν σε υποτροπιάζουσες λοιμώξεις ευθύνονται για τον σχηματισμό λίθων στρουβίτη
  • Συστηματικές νόσοι – Νόσος του Crohn, Ελκώδης Κολίτιδα, Ουρική Αρθρίτιδα
  • Ανωμαλίες του νεφρού – Σύνδρομο Πυελοουρητηρικής Συμβολής, Πεταλοειδής Νεφρός, Σπογγοειδής Νεφρός

ΠΟΙΑ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΣΤΟΝ ΟΥΡΗΤΗΡΑ;

Το πρόβλημα της πέτρας στον ουρητήρα αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει τον νεφρό σε σταδιακή ατροφία και στην συνέχεια καταστροφή. Οι μέθοδοι αντιμετώπισης είναι οι εξής:

ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΛΙΘΟΤΡΙΨΙΑ

Η εξωσωματική λιθοτριψία πραγματοποιείται με την χρήση ενός μηχανήματος, το οποίο σπάει την πέτρα εξωτερικά από το σώμα με την χρήση κρουστικών κυμάτων. Στην περίπτωση όμως όπου η πέτρα είναι πολύ σκληρή ή μεγάλη σε μέγεθος, υπάρχει ο κίνδυνος να μην καταφέρει να σπάσει με αποτέλεσμα το πρόβλημα να παραμένει. Επίσης στην εξωσωματική λιθοτριψία το αποτέλεσμα δεν είναι άμεσο αλλά έρχεται προοδευτικά καθώς ακόμα κι αν σπάσει η πέτρα θα χρειαστούν κάποιες ημέρες για να φύγουν τα σπασμένα κομμάτια και για αυτό πιο καθαρή εικόνα έχουμε μετά 10 -15 ημέρες.

ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΟΥΡΗΤΗΡΟΛΙΘΟΤΡΙΨΙΑ

Όταν δεν σπάει η πέτρα με την εξωσωματική λιθοτριψία, όταν θέλουμε άμεσο αποτέλεσμα ή όταν συντρέχουν κι άλλοι λόγοι (π.χ. σφηνωμένη πέτρα που φράζει τη ροή των ούρων), η λύση βρίσκεται μέσα από την ενδοσκοπική αφαίρεση λίθου, η οποία ονομάζεται «ουρητηρολιθοτριψία». Πρόκειται για την αφαίρεση της πέτρας χωρίς να χρειαστούν χειρουργικές τομές και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην καθημερινότητά του την συνήθως ίδια κιόλας μέρα.

Κατά την μέθοδο της ουρητηρολιθοτριψίας, τα εργαλεία εισέρχονται από την ουρήθρα και στην συνέχεια φτάνουν στην ουροδόχο κύστη. Αφού φτάσουν στο ουρητηρικό στόμιο, τα εργαλεία ανεβαίνουν στον ουρητήρα μέχρι να εντοπίσουν την πέτρα.

Η πέτρα θρυμματίζεται με σύγχρονες μεθόδους (λέιζερ, κρουστικά κύματα) και στην συνέχεια αφαιρείται με την χρήση ενδοσκοπικών εργαλείων. Ανάλογα με τον βαθμό του προβλήματος, ενδέχεται να χρειαστεί ένας μικρός ουρητηρικός καθετήρας (pig tail) που θα βοηθήσει την ροή των ούρων στις πρώτες μέρες μετά την εγχείρηση.

Για την ορθή και πλήρη ενημέρωσή σας σχετικά με την λιθίαση ουρητήρα, είναι σκόπιμο να απευθυνθείτε σε έναν γιατρό που διαθέτει την κατάλληλη εξειδίκευση και εμπειρία, ώστε να σας καθοδηγήσει στην αποτελεσματικότερη θεραπεία και να λύσει τις απορίες σας.

* Άρθρο του κυρίου Βασίλη Πρωτογέρου, Χειρουργού Ουρολόγου- Ανδρολόγου, αναπληρωτή Καθηγητή Πανεπιστημίου και συνιδρυτή της ANDROCLINIC.